Dostępność cyfrowa w szkole? Wybór czy obowiązek?

Posiadanie strony internetowej przez instytucje publiczne, w tym szkoły publiczne wiąże się z obwarowaniami prawnymi. Strony internetowe oraz aplikacje mobilne instytucji publicznych podlegają ustawie o dostępności cyfrowej.

Mieć stronę dostępną czy nie mieć jej w ogóle ?

Szkoła może więc przyjąć dwie strategię działania.

1. Dostosować swoją stronę internetową do wymogów prawa,
2. Zlikwidować swoją stronę internetową, aby wymogi jej nie dotyczyły.

Wybierając pierwszą strategię, należy mieć na uwadze, aby dostosowanie strony internetowej szkoły do przepisów było wykonane rzetelnie. Szkoły, które całkowicie zaniedbają dostosowanie strony do wymogów ustawy, muszą liczyć się z karą sięgająca do 10 tys. złotych.

Brak wymaganej deklaracji dostępności grozi karą finansowa sięgająca do 5 tys. zł.

Taka sama kara grozi szkole, która opublikowała deklarację nie spełniającą wymogów określonych przepisami. Druga strategia w dobie cyfryzacji nie jest najlepszym pomysłem, a wręcz wizerunkowym strzałem w kolano.

Szkoła pod kontrolą WCAG ?

Ustawa o dostępności cyfrowej wskazuje, że strona internetowa szkoły powinna spełniać wymagania standardu WCAG 2.1, czyli powinna być dostępna cyfrowo. Strona dostępna cyfrowo jest łatwa w obsłudze dla osób ze szczególnymi potrzebami. Dotyczy to osób starszych, niepełnosprawnych lub mających trwale bądź czasowo naruszoną sprawność zarówno motoryczną jak i w zakresie percepcji.

Osoby słabowidzące będą szukały na stronie szkoły opcji mogących zmienić jej kontrast lub zwiększających czcionkę. Internauci mający problem ze słuchem lub osoby głuche podczas oglądania plików wideo będą potrzebowały napisów. Osoby z niesprawnymi dłońmi będą musiały obsłużyć stronę szkoły wyłącznie z użyciem klawiatury. Nawet osoby niewidome korzystają z Internetu, do czego wykorzystują czytniki ekranowe.

Wszystkie usprawnienia, jakie musi lub powinna mieć strona szkoły zawiera standard WCAG 2.1.

Standard ten posiada aż 78 kryteriów, czyli wymagań dla stron, które muszą zostać dostosowane dla potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami. Każda szkoła publiczna musi spełnić 30 wymagań dostępności dla minimalnego wymaganego poziomu (określanego skrótem A). Szkoła musi także zapewnić dodatkowo 20 wymagań dla poziomu zalecanego (określanego skrótem AA)

Najwyższy poziom (AAA) posiada kolejnych 28 wymagań, które nie są obowiązkowe, ale zalecane. Wszystkie wymagania dotyczą 4 obszarów określanych jako:

• Postrzegalność,
• Funkcjonalność,
• Zrozumiałość,
• Solidność (lub inaczej kompatybilność).

Wymagania dotyczą zarówno treści opublikowanej na stronie, jak i pozostałych elementów strony, w tym i samego kodu.

Od kiedy obowiązują przepisy o dostępności ?

Ustawa o dostępności cyfrowej weszła w życie 4 kwietnia 2019 roku. Szkoły, które posiadały strony internetowe zobowiązane były do ich dostosowania do 23 września 2020 roku. Od tego czasu każda nowa strona internetowa podmiotu publicznego musi być dostępna cyfrowo.

Co jeśli szkoła nie jest w stanie zapewnić częściowo dostępności cyfrowej ?

Szkoła publiczna, która posiada stronę internetową musi zapewnić co najmniej minimalny wymagany poziom dostępności cyfrowej. Może zdarzyć się jednak sytuacja, kiedy szkoła nie jest w stanie zapewnić dostępności cyfrowej pewnych elementów swojej strony. Jeśli strona szkoły posiada takie nie „dostępne cyfrowo” elementy, musi udostępnić je w inny „alternatywny” sposób.

Ten „alternatywny” sposób nazywany jest dostępem alternatywnym.

Przykładem alternatywnego dostępu jak informacja na stronie o możliwości kontaktu telefonicznego czy listownego.

Co w przypadku, gdy szkoły nie stać na zapewnienie dostępności ?

Szkoła może powołać się na „nadmierne koszty” jakie wiązałyby się z wdrożeniem wymagań dostępności cyfrowej. Jednak nie wystarczy, że szkoła wskaże oferty cenowe, które udowadniałyby wysokie koszty zapewnienia dostępności strony. Szkoła musi w takim wypadku przeprowadzić dokładną analizę „zysków i strat”. Analiza musi znaleźć się następnie w publicznie dostępnej dla wszystkich deklaracji dostępności. Tak więc powody nie dostosowania strony internetowej na potrzeby osób, które tego szczególnie potrzebują będą widoczne dla wszystkich. Jeśli powody nie będą wystarczająco „przekonujące” to może okazać się, że konsekwencje dla szkoły będą bardzo kosztowne.

Dlaczego należy zapewnić dostępność cyfrową szkolnej strony internetowej ?

• Dlatego, że brak dostępności w przypadku szkół publicznych wiąże się z karą od 5 do 10 tysięcy złotych.
• Dlatego, że przeciwdziała się wykluczeniu cyfrowemu osób, ze szczególnymi potrzebami.